Shpella e Spilesë miti vendos këtu shpellën e famshme të Cikllopit Polifemi në Odisea të Homerit. Kjo është më e madhja nga një seri shpellash dhe justifikon shkëlqyeshëm emrin e gjirit homonim dhe zonën në qendër të qytetit te Himarës. Shpellat janë të vendosura në bazë të një shkëmbi të ulët 100 metra nga vija e sotme bregdetare e Spilesë. Shpella shtrihet në një thellësi prej më shumë se 30 m me një hyrje të parregullt reth 8 m të gjerë dhe 7 m të lartë, 3,6 m mbi nivelin e detit. Shpella është formuar si rezultat i proceseve karstike.Shtretërit gëlqeror që kanë formuar muret e shpellës janë të deformuar tektonikisht, dhe ka një çarje të madhe në tavan.Në brendësi ekzistojnë disa stalaktite të zhvilluara mirë. Hulumtimet në shpellë zbuluan prova të stratifikuara të aktivitetit prehistorik që daton nga mesi i Holocenit, po depozitat e akumuluara brënda shpellës mund të jenë shpëlarë nga rritja e nivelit të detit në kulmin e periudhës së nxehtë. Arkeologët shprehin keqardhjen e tyre pasi provat e eksploatimit në ultësirën bregdetare të periudhës së Paleolitit të Epërme në shpellën e Spilese mund të kenë humbur. Një rend kryesisht i pathyer i depozitave dhe ekzaminimit sedimentologjikal në brendësi dokumentojnë veprimtari prehistorike të njeriut nga Periudha Mesolitike, 8.000 p.e.s. Zonat përreth shpellave ishin po ashtu të banuara gjatë kësaj periudhe, e cila është evidentuar nga qeramikat e gjendura dhe varret. Përdorimi i shpellës ishte i vazhdueshëm në të gjitha periudhat prehistorike dhe historike me më shumë aktivitet intensiv njerëzor nga Epoka e Bronzit të Hershëm.Shpella ishte e banuar edhe në Epokën e Hekurit, gjatë periudhës historike, Helenistike, Romake, madje edhe deri në Mesjetë.Gjetjet nga të gjitha këto periudha janë unike. Ato që dallojnë janë mikrolitet dhe veglat e shumta të strallit, ashklat, tehet, veglat gërmuese, etj..Qeramika e Epokës së Bronzit në Himarë tregojnë një epërsi të pëlhurave lokale po edhe ndikimet dhe ngjashmërinë me qeramikën Dodonase. U gjet një numër i madh i qeramikës Helenistike me cilësi të lartë që daton në shekullin e V para Krishtit, duke përfshirë amfore, skyfosa, lekyte, dhe enë të tjera kryesisht Korintike me vërnik të zi (vernice Nera). Skena qetë, përshkruar nga Cardini nuk ishte më e dukshme. Plazhi që përmbante vetëm një hotel të vogël dhe disa shtëpive ishte bërë një qytet para dhe shpella që e mbante aq shumë potencial për Cardini nuk ishin më të dukshme nga buza e ujit. Duke shqyrtuar fytyrë shkëmb brenda nxisë jugore të plazhit të zhvilluar, ne ishim në gjendje për të gjetur tre nga pesë shpellat ilustruara në hartën Cardini së, shpella 1, 2 dhe 3 (Shpellë 1, shpella më e madhe ku Cardini ka kryer gërmime të suksesshme, ishte ende e paprekur, por e fshehur prapa themeleve konkrete të një hoteli të ndërtuar pjesërisht. Shpellat e Himarës tani të kërkojë një rivlerësim të hollësishëm, para se arkeologjia e vlefshme. Shpella e Himarës me emërtimin: Shpella e Spilesë është shpallur monument kulture me vendim e Rektoratit të universitetit shtetëror të Tiranës ” Nr.6, datë 15.1.1963- “Mbi shpalljen e monumenteve të kulturës. 2. Shpella e Spilesë, në fshatin Himarë.